بدون شک برای بسیاری از کارخانجات، شرکت ها و دانشجویان رشته مهندسی مکانیک این سؤال مطرح شده است که از بین نرم افزارهای فراوان مهندسی مکانیک کدام یک را انتخاب کنند.
با ظهور نرم افزارهای مهندسی و در رأس آن مهندسی مکانیک، سرعت تحقیق و توسعه محصولات به شدت افزایش یافته در حالی که بصورت همزمان هزینه مراحل طراحی تا ساخت یک محصول کاهش یافته است. نرم افزارهای نسل پنجم مهندسی مکانیک که بازوی اصلی شرکت ها در تمام مراحل طراحی، مهندسی و تولید هستند و در تمام این پروسه ها دخالت دارند، جهش دیگری در افزایش سرعت پیشرفت تکنولوژی پدید آورده اند. در حقیقت پروسه طراحی، مهندسی و تولید با کامپیوتر(CAD / CAE / CAM) به کمک مهندسین و طراحان آمده است تا با دقت بالاتر به خلاقیت و نوآوری بپردازند. البته پروسه طراحی، مهندسی و تولید با کامپیوتر مختص نرم افزارهای نسل پنجم مهندسی مکانیک است. با وجود آنکه تا اواخر قرن بیستم نرم افزار AutoCAD محصول شرکت Autodesk در صنایع مکانیک و زیرمجموعه های آن، صنایع عمران و حتی برق و مخابرات تقریبا بدون رقیب بوده است، پس از ورود نرم افزارهای جدید و افزایش قابلیت های این نرم افزارها، شرکت ها، کارخانجات و دانشگاه ها به سمت آنها حرکت کردند.
در کشور ما نیز با وجود دسترسی آسان و ارزان قیمت به انواع نرم افزارهای مهندسی مکانیک، دو نرم افزار سالیدورکز و کتیا که هر دو متعلق به شرکت فرانسوی داسالت سیستم هستند (Dassault systems SOLIDWORKS / CATIA) بیشتر از سایرین مورد اقبال و توجه در میان دانشجویان، اساتید، صنعتگران و کارخانجات قرار گرفتند. در ادامه سعی بر آن است تا با ارائه آمار و مقایسه این دو نرم افزار، معیارهای مناسب جهت انتخاب نهایی بیان گردد. برای مقایسه جهانی دو محصول از لحاظ سهم بازار، نرم افزار سالیدورکز (که در ایران به اشتباه سالیدورک نامیده می شود) در وضعیت بسیار بهتری قرار دارد. به گونه ای که نه تنها نسبت به کتیا بلکه در میان تمام نرم افزارهای طراحی مهندسی (CAD) در بالاترین رده بندی قرار دارد. تحلیل کارشناسان این شرکت در خصوص دلیل این اختلاف فاحش بازار جهانی سالیدورکز(سالیدورک) با سایر نرم افزارهای طراحی مهندسی بویژه کتیا (سهم 22.7 درصدی سالیدورکز در مقایسه با سهم 1.2 درصدی کتیا) به دو عامل اصلی برمی گردد.
• قیمت نرم افزار • سهولت یادگیری و استفاده از نرم افزار
به دلیل عدم رعایت حق کپی رایت در ایران، پکیج کامل هر دوی این نرم افزارها با قیمت بسیار پایین (بین 10 تا 20 هزار تومان بسته به شرکت شکننده قفل) عرضه می شوند که همین امر موجب دردسترس بودن پکیج های کامل این نرم افزارها برای عموم (حتی برای اشخاص) شده است. البته این موضوع (قیمت تمام شده) تنها دلیل برتری بارز سالیدورکز نسبت به کتیا در بازار جهانی نبوده است. برتری هایی مانند فایل های Readable و Writeable، تعداد زبان های قابل پشتیبانی، سیستم عامل ها، تخمین هزینه و ... از دلایل دیگر این برتری در بازار جهامی می باشد. در نوشتارهای آتی در خصوص توانایی های تخصصی دو نرم افزار سالیدورکز(سالیدورک) و کتیا و مقایسه آنها مطالب بیشتری بیان می شود.
در مطالب بالا در خصوص انتخاب صحیح نرم افزار های طراحی مکانیکی و برتری مطلق نرم افزار سالیدورک (سالیدورکز) در این بازار مطالبی بیان شد. این نرم افزارها که با CAD-Computer Aided Design شناخته می شوند، امروزه تنوع بسیار زیادی دارند. از نرم افزارهای مجانی مانند Sketch UP شرکت Google تا نرم افزارهایی مانند کتیا که خریداری نسخه های کامل آن برای یک شرکت ممکن است تا چند میلیون دلار هزینه داشته باشد. البته فاکتور قیمت با توجه به عدم رعایت قانون کپی رایت در ایران و نرم افزارهای قفل شکسته، عملا تعیین کننده نخواهد بود. برای امکان مقایسه مناسب تر، قیمت چند نرم افزار مطرح طراحی مکانیکی در جدول زیر نشان داده می شود:
Maintenance and services per year | Max. Price per seat | Min. Price per seat | Software name |
~30% | 7,995$ (Premium) | 150$ (Student version) 3,995$ (Standard) | SOLIDWORKS |
18% | 65,000$ (Full version) | 9000$ (Basic) | CATIA |
~30% | 9,995$ (HSM Pro) | 1,495$ (LT suite) | INVENTOR |
همانگونه که مشخص است، قیمت نرم افزار سالیدورک (سالیدورکز) نسبت به رقبای مطرح بسیار کمتر است. این قیمت ها برای نصب یک نرم افزار روی یک سیستم تعیین شده در حالی که در یک شرکت متوسط که تعداد پرسنل بخش مهندسی و طراحی آن حداقل 20 نفر باشد، اختلاف فاحشی در تأمین هزینه نرم افزار بوجود می آید.
البته فاکتور قیمت و سهولت یادگیری (User Friendly) تنها عوامل برتری مطلق نرم افزار سالیدورک در بازار نیستند. پشتیبانی از فایل های بسیار زیاد با فرمت های مختلف، برآورد هزینه و بسیاری عوامل دیگر در این برتری تأثیر داشته. با این حال برای انتخاب نرم افزار مناسب، هر شرکت و مجموعه ای نیاز دارد تا از قابلیت های نرم افزار های مختلف آگاه باشد و با مقایسه این قابلیت ها با نیازهای صنعت خود، اقدام به انتخاب نماید. جدول زیر به منظور مقایسه قابلیت های سه نرم افزار مطرح بازار برای اقشار مختلف (صنعتگران، اساتید و دانشجویان) تهیه شده:
INVENTOR | CATIA | SOLID WORKS | Software name | |
Field of comparison | ||||
Y | N | N | Architectural | Intended use |
Y | Y | Y | Mechanical | |
Y | Y | Y | Electrical | |
N | Y | N | Cost estimation | Main functionality |
Y | Y | Y | Part/Assembly | |
Y | Y | Y | Simulation & analysis | |
Y | Y | Y | Animation & rendering | |
Y | Y | Y | Documentation | |
Y | Y | Y | Automotive | Industry |
N | Y | N | Aero Space | |
N | N | Y | Aircraft | |
N | Y | N | Consumer Products | |
N | Y | Y | Electronics | |
N | Y | N | Energy | |
N | Y | N | Medical | |
N | Y | N | Archive and Share | Productivity Features |
Y | N | N | Manage User Roles and Permissions | |
N | Y | Y | Design-Model Consistency | |
Y | N | Y | 2D to 3D CAD Conversion | Collaboration Features |
N | Y | N | Multiple User Reviews | |
N | Y | Y | Copy Surface | Advanced Surfacing Features |
N | Y | N | Create Mid Surfaces | |
N | Y | N | Create Organic Shapes | |
N | Y | N | Create Planar Surfaces | |
N | Y | Y | Curvature Analysis | |
N | Y | N | Deviation Analysis | |
N | Y | Y | Draft Analysis | |
N | Y | N | Extend | |
N | Y | N | Freeform Radiated Surface | |
N | Y | N | Gaussian Analysis | |
N | Y | Y | Heal | |
N | Y | N | Knit | |
N | Y | N | Loft | |
N | Y | N | Min Radius Analysis | |
N | Y | N | Move/Copy Face | |
N | Y | N | Replace Face | |
N | Y | Y | Stylize Shapes | |
N | Y | N | Surface Fill | |
N | Y | N | Symmetry Check Analysis | |
N | Y | Y | Thickness Analysis | |
N | Y | N | Trim | |
N | Y | N | Undercut Analysis | |
Y | N | Y | Automatic Wire Numbering | Electrical Features |
N | N | Y | Detailing Tools | |
N | N | Y | Electrical Symbol Library | |
Y | Y | Y | 2D Circuit Design | |
Y | Y | Y | 3D Electrical System Modeling | |
N | Y | Y | Bend Allowance/Deduction | Sheet Metal Design Features |
Y | Y | N | Bend Lines | |
N | Y | N | Forming Tools | |
N | Y | N | Hole Tables | |
Y | N | N | Punch Tables | |
N | Y | N | Toggle Flat Display | |
N | Y | Y | Weld Table | |
Y | Y | Y | Bend Table | |
Y | Y | Y | Placement Sketches | |
N | Y | N | ACIS | Writable Files |
Y | N | N | DWF | |
Y | Y | N | DWG | |
N | Y | N | IGES | |
N | Y | N | IGS | |
N | Y | N | JPEG | |
N | Y | N | Parasolid | |
N | Y | N | ||
N | Y | N | PROE | |
N | Y | N | SAT | |
N | Y | N | STEP | |
N | Y | N | STL | |
N | Y | N | STP | |
N | Y | N | TIF/TIFF | |
N | Y | N | ACIS | Readable Files |
Y | N | N | DWF | |
Y | Y | N | DWG | |
N | Y | Y | IGES | |
N | Y | N | IGS | |
N | Y | N | STP | |
N | Y | N | Parasolid | |
N | Y | N | ||
N | Y | N | PROE | |
N | Y | N | SAT | |
N | Y | N | STEP | |
N | Y | N | STL | |
Y | Y | N | Chinese | Languages |
Y | Y | N | Czech | |
N | Y | N | Dutch | |
Y | Y | N | French | |
Y | Y | N | Italian | |
Y | Y | N | Japanese | |
Y | Y | N | Korean | |
Y | Y | N | Portugese | |
Y | Y | N | Russian | |
Y | Y | N | Spanish | |
Y | Y | Y | English |
با توجه به جدول فوق چنانچه بخواهیم مزیت های فنی سالیدورک را نسبت به سایر نرم افزار های طراحی مکانیکی بصورت خلاصه بیان کنیم میتوان به این موارد اشاره کرد:
امکان تخمین هزینه تولید در Solidworks
کاربرد سالیدورک در صنایع مختلف تولیدی
قابلیت های بسیار قوی ورق کاری و شیت متال
قابلیت های فوق العاده مدلسازی سطح (Surface modeling)
پشتیبانی از انواع فایل ها و پسوند های مختلف نرم افزارهای مدلسازی سه بعدی(CAD)
محیط کاربرپسند